- Turnike uygulamasında kullanılacak malzemelerin genişliği en az 8-10 cm olmalıdır.
- Turnike uygulamasında ip, tel gibi kesici malzemeler kullanılmamalıdır.
- Turnikeyi sıkmak için tahta parçası, kalem gibi malzemeler kullanılabilir.
- Turnike kanama duruncaya kadar sıkılır, kanama durduktan sonra daha fazla sıkılmaz.
- Turnike uygulanan bölgenin üzerine hiçbir şey örtülmez.
- Turnike uygulamasının yapıldığı saat bir kağıda yazılmalı ve yaralının üzerine asılmalıdır.
- Uzun süreli kanamalarda turnike uygulamalarında, kanayan bölgeye göre 15-30 dakikada bir turnike gevşetilmelidir.
- Turnike, kol ve uyluk gibi tek kemikli bölgelere uygulanır, ancak ön kol ve bacağa el ve ayağın beslenmesini bozabileceği için uygulanmaz.
- Uzuv kopması durumlarında, ön kol ve bacağa da turnike uygulanabilir.
Turnike Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Hususlar
Turnike, hayat kurtarıcı bir müdahale olmasına rağmen, doğru uygulanmadığında ciddi komplikasyonlara yol açabilir. İşte turnike uygularken göz önünde bulundurmanız gereken kritik noktalar:
- Malzeme Genişliği: Turnike olarak kullanacağınız malzemenin en az 8-10 cm genişliğinde olması çok önemlidir. Geniş bir yüzey alanı, damarlar üzerindeki baskıyı dağıtarak doku hasarını azaltır ve kan akışını daha etkili bir şekilde keser.
- Malzeme Seçimi: İp, tel gibi kesici ve dar malzemeler kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu tür malzemeler dokuları kesebilir, sinir ve damarlara kalıcı zarar verebilir. Geniş bir bez parçası, atkı veya özel tasarlanmış turnikeler tercih edilmelidir.
- Sıkma Materyali: Turnikeyi yeterince sıkmak için tahta parçası, kalem gibi sağlam bir cisim kullanılabilir. Bu cisim, sargının üzerine yerleştirilip döndürülerek baskının artırılmasına yardımcı olur.
- Sıkılık Düzeyi: Turnike, kanama duruncaya kadar sıkılmalıdır. Kanama durduğunda, daha fazla sıkmak gereksizdir ve doku hasarı riskini artırır. Amaç, kan akışını durdurmaktır, daha fazlası değil.
- Görünürlük: Turnike uygulanan bölgenin üzeri hiçbir şeyle örtülmez. Turnikenin daima görünür olması, sağlık ekiplerinin kolayca fark etmesini ve gerekli müdahaleyi yapmasını sağlar.
- Uygulama Saati: Turnikenin uygulandığı saat ve dakika mutlaka bir kağıda yazılmalı ve yaralının üzerine (gözle görülecek bir yere, örneğin alnına veya giysisine) iliştirilmelidir. Bu bilgi, sağlık profesyonelleri için uzuv kaybı riskini değerlendirmede ve uygun tıbbi tedaviyi belirlemede hayati önem taşır.
- Gevşetme Kuralı (Güncel Bilgi): Önemli bir düzeltme: Eski protokollerde yer alan “15-30 dakikada bir turnikeyi gevşetme” bilgisi güncel ilk yardım kılavuzlarında yer almamaktadır ve önerilmemektedir. Modern tıp, turnikenin bir kez uygulandıktan ve kanama durdurulduktan sonra, profesyonel tıbbi yardım gelene kadar veya bir sağlık profesyoneli tarafından yönlendirilmedikçe kesinlikle gevşetilmemesi gerektiğini belirtir. Gevşetme, pıhtılaşmayı bozarak yeniden kanamaya neden olabilir ve dokuya daha fazla zarar verebilir.
- Uygulama Bölgeleri: Turnike, kol ve uyluk gibi tek kemikli bölgelere uygulanır. Ön kol ve bacağa (dirsek altı ve diz altı), genellikle el ve ayağın beslenmesini bozabileceği için uygulanmaz. Bu bölgelerde iki kemik bulunması, damarların tam olarak sıkıştırılmasını zorlaştırabilir.
- İstisnai Durum: Uzuv Kopması: Uzuv kopması gibi hayati tehlike taşıyan ve diğer yöntemlerle kontrol edilemeyen durumlarda, ön kol ve bacağa da turnike uygulanabilir. Bu durum, uzuv kaybı riskine rağmen, hayat kurtarma önceliği nedeniyle bir istisnadır.
Turnike uygulaması, yalnızca yaşamı tehdit eden ve diğer kanama kontrol yöntemlerinin (doğrudan baskı gibi) başarısız olduğu durumlarda başvurulması gereken son çare bir yöntemdir.
TURNİKE İLE İLGİLİ DİĞER YAZILAR
