Turnike, sadece çok güç koşullar altında kanamayı durdurmak için uygulanan bir yöntemdir. Turnike dokuların zedelenmesine, uygulandığı bölgenin aşağısına giden kanın bütünüyle kesilmesine ya da derinin yaralanmasına, kesilmesine yol açabilir. Bu nedenle turnike sadece ve sadece, başka bir yöntemle önü alınamayan ciddi ve yaşamı tehlikeye sokan kanamalarda uygulanmalıdır. Yani yalnızca büyük bir damarın yani arterin kesilmesi ile oluşan kanamalarda uygulanmalıdır. Bunun dışında uygulanması ciddi zararlara sebebiyet verebilir.
Turnike, hayatı tehdit eden, durdurulamayan şiddetli kanamalarda kullanılan son çare bir yöntemdir. Yanlış uygulaması ciddi doku hasarına yol açabileceği için her adımın doğru ve dikkatli yapılması hayati önem taşır. İşte turnike uygulama adımları:
Bası Noktasına Sürekli Baskı Uygulayın: Kanamayı geçici olarak kontrol altında tutmak için bir elinizle kanayan damarın üzerindeki baskı noktasına veya kanayan yere doğrudan baskı uygulamaya devam edin. Bu, turnikeyi hazırlarken kan kaybının devam etmesini önler.
Geniş, Kuvvetli ve Esnemeyen Materyal Seçimi: Turnike olarak kullanmak üzere en az 5-7 cm genişliğinde, sağlam ve esnemeyen bir malzeme seçin. Örneğin, kalın bir bez parçası, eşarp veya özel olarak tasarlanmış bir turnike. İnce ipler, teller gibi malzemeler dokuya zarar vereceğinden kesinlikle kullanılmamalıdır.
Malzemeyi Uzva Sarın: Seçtiğiniz materyali yarı uzunluğunda katlayın ve yaralanan uzvun (kol veya bacak) etrafına, yara yerinin 5-7 cm yukarısına sarın. Turnikeyi eklem bölgelerine (diz, dirsek) uygulamaktan kaçının.
Halkadan Geçirme ve Sıkı Bağlama: Materyalin bir ucunu oluşturduğunuz halkadan geçirin ve sıkıca çekerek iki ucunu bir araya getirin.
Kanamayı Tamamen Durduracak Şekilde Bağlayın: Bası noktasındaki basıncı kaldırın ve kanamayı tamamen durduracak kadar sıkı bir bağ atın. Burası kritik bir adımdır; kanama hala devam ediyorsa turnike yeterince sıkı değildir.
Sert Cisim Kullanarak Sıkıştırma (Eğer Yoksa):
Sargının içinden sert bir cisim (kalem, küçük tahta parçası vb.) geçirin ve uzva paralel konuma getirin.
Kanama durana kadar bu sert cismi kendi etrafında döndürün. Bu, sargının daha da sıkışmasını ve damar üzerindeki baskının artmasını sağlar.
Kanama durduğunda, sert cismi uzva dik konuma getirerek sargıyı çözülmeyecek şekilde sabitleyin. Bu, turnikenin gevşemesini önler.
Bilgilendirme Kartı Oluşturma: Hasta/yaralının elbisesinin üzerine, hastanın adı ve turnikenin uygulandığı zamanı (saat ve dakika) yazan küçük bir kart iğneleyin. Bu bilgi, sağlık profesyonelleri için hayati önem taşır, çünkü turnikenin ne kadar süredir uygulandığını bilmeleri gerekir.
Çok Sayıda Yaralı Durumunda İşaretleme: Eğer olay yerinde çok sayıda yaralı varsa, turnike uyguladığınız yaralının alnına rujla veya sabit bir kalemle “turnike” veya “T” harfini büyükçe yazın. Bu, sağlık ekiplerinin öncelikli müdahale etmesi gereken kişiyi kolayca tanımasını sağlar.
Vücut Isısını Koruma: Hasta/yaralıyı pansuman ve turnike görülecek şekilde bir battaniye ile sarın. Bu, vücut ısısının korunmasına yardımcı olur ve şok riskini azaltır.
Asla Gevşetmeyin (Kural Değişikliği):Önemli bir not: Modern ilk yardım protokollerinde, turnike uygulandıktan sonra 15-20 dakika aralıklarla gevşetilmesi önerisi güncel değildir ve potansiyel olarak zararlı olabilir. Turnike bir kez uygulandıktan ve kanama durdurulduktan sonra, profesyonel tıbbi yardım gelene kadar veya bir sağlık profesyoneli tarafından yönlendirilmedikçe kesinlikle gevşetilmemelidir. Gevşetme, pıhtılaşmayı bozarak yeniden kanamaya neden olabilir ve uzuv için daha zararlı sonuçlar doğurabilir.
Hayat kurtarmaya ya da olası tehlikeleri en aza indirgemeye yönelik bu işlemin öneminin geniş kitleler tarafından bilinmesi gerekiyor. Özellikle ülkemizde trafik kazaları ve doğal afetler gibi öngörülemeyen ani kazalar sıklıkla meydana geldiğinden ilk yardım eğitimi daha çok önem kazanıyor.
İlk Yardım Eğitiminin Önemi
Öncelikle, ilk yardım eğitimlerine daha geniş katılımlar sağlanması gerektiğinin en önemli nokta olduğunu belirtelim. Ülkemizde çok az sayıda kişi, acil müdahale gerektiren durumlarda neler yapılabileceğini biliyor. Çoğu kişi gerek sürücü belgesi eğitimlerinde gerekse diğer eğitimlerde ilk yardım öğrenmiş olmasına rağmen, ülkemizde yaşanan kaza oranı sıklıklarını göz önünde bulundurduğumuzda, bilinçli ve kuralları iyi özümsemiş kişi sayısının yetersiz kaldığını görüyoruz.
İlk yardım sertifikası eğitimlerini incelemek için tıklayınız
İlk yardım konusunda dikkat edilmesi gereken diğer nokta ise, ilk yardım uygulamalarının bu konuda gerekli eğitimi almış kişilerce yapılması gerektiği. Müdahale edilen hastanın durumunu iyileştirmek için bilinçsiz uygulamalardan kesinlikle kaçınmak gerekiyor. Aksi takdirde, hasta iyileşmeden çok, kötüleşme ile yüz yüze kalabiliyor. Yapılabilecek en doğru hareket, hastaya ilk yardım alanında eğitimli bir bireyin gerekli ilk müdahaleyi gerçekleştirmesi ve ardından ambulans ve sağlık personelinin gelişini beklemek.
İşte bu iki noktaya, ilk yardımın daha geniş kitleler tarafından öğrenilmesi ve ilk yardım yapan kişilerin bilinçsiz uygulamalardan kaçınması noktalarına uyulduğu takdirde ilk yardımın önemi daha iyi kavranabilecek. Bu sayede birçok kişiye doğru müdahaleler yapılıp ciddi kazaların önüne geçilebilecek. Bu yüzden herkesi ilk yardım eğitimlerine davet ediyoruz!
İnsanların acil durumlara hazırlanmalarına ve acil durumlarda çaresiz kalmamalarına yardımcı olmak için ilk yardım eğitimi önemlidir. Bu hedefi gerçekleştirmek için, kriz zamanlarında size yardımcı olabilecek çok çeşitli eğitim fırsatları ve sertifika programları geliştirildi.
Uzmanlar tarafından öğretilen ilk yardım sertifikası kursu temel yaşam desteğinin temellerini öğrenmeye ihtiyaç duyan, ancak programları uzun derslere ve pahalı eğitmenlere izin vermeyen kişiler için uygun maliyetli, zaman kazandıran bir alternatiftir. Adım adım ilk yardım derslerinin her biri teknik jargon ile kapsamlı bir şekilde açıklanır. Kısa bir sınav, öğrendiğiniz her şeyi tekrarlamanızı sağlarken, acil bir durum ortaya çıkması durumunda size uygun eylemi gerçekleştirmeniz için ihtiyacınız olan güveni verecektir.
Yukarıda bahsedilen ve aşağıda bahsedilecek olan eğitimler yalnızca 24 saat içinde belirli bir müfredatla öğretilir. İlk yardım eğitimi 16 saattir, diğer eğitim dallarında eğitim süreleri aşağıda belirtilmiştir.
Diğer İlk Yardım Eğitimleri
Temel Yaşam Desteği Eğitimi konuları; yetişkinlere, çocuklara ve bebeklere temel yaşam desteği. (eğitim süresi: 2 saat)
OED Eğitim konuları; Otomatik defibrilatör nedir, hangi durumlarda kullanılır, nasıl uygulanır. (eğitim süresi: 2 saat)
Afet Durumunda İlk Yardım Eğitimi konuları; Kanamalarda, kırık, burkulma ve çıkık durumunda ilk yardım, genel ilk yardım esasları, temel yaşam desteği ile birlikte acil durumlarda taşıma teknikleri. (eğitim süresi: 4 saat)
İlk Yardımda Eğitici Derslerinde Neler Öğrenir? Tüm ilk yardım konularına hakim olan kişi aynı zamanda; sunum, iletişim becerisi kazanır. Grup çalışmasını öğrenir, görsel ve işitsel araçları hazırlaması ve kullanmayı kavrar. Bunun dışında kişisel gelişim için önemli olan gösterim becerisi, yeteneğine dayalı değerlendirme, olumlu bir eğitim ortamı oluşturmayı öğrenir.
İlk Yardımda Eğitimci Ne Yapar?
Eğitim programını oluşturur, ihtiyaçları belirler, kursun modelini hazırlar ve içeriği analiz eder.
İlk yardım eğitim sertifikası nasıl alınır? İlk yardım kursuna katılmanız gerekir. Uzman eğitmenler tarafından belirli bilgi ve becerileri edindikten sonra adınıza hazırlanmış olan sertifika size verilir. Bu sertifikanın geçerlilik süresi 3 yıldır.
Unutmayın! İlk yardım acil durumlarda birinin hayatına devam etmesini sağlayan en önemli bilgileri içerir. İş sağlığı ve güvenliği kapsamında işletmelerde en az bir kişinin ilk yardım sertifikası olmalıdır.
İç kanamalar, şiddetli travma, darbe, kırık, silahla yaralanma nedeniyle oluşabilir. Hasta/yaralıda şok belirtileri vardır.
İç Kanama Nedir?
İç kanama, kan damarlarının zarar görmesi sonucu kanın vücut boşlukları veya dokular içinde toplanmasıyla oluşan ciddi bir sağlık sorunudur. Deri yüzeyine yakın bir yerde meydana gelirse, genellikle kırmızı benekler, morluklar veya şişlik şeklinde belirtiler gösterir. Ancak, derin dokulardaki iç kanamalar çoğu zaman dışarıdan fark edilmez ve hayati tehlike yaratabilir.
İç Kanamalarda İlk Yardım
İç Kanama Türleri
Görünür İç Kanama:
Hasarlı kan damarlarından çevredeki dokulara sızan kan, cilt üzerinde morarma veya şişlik olarak kendini gösterebilir. Bu tür kanamalar genellikle dışarıdan fark edilebilir.
Vücut Açıklıklarından Kanama:
Bazı iç yaralanmalar, kanın vücut açıklıklarından dışarı sızmasına neden olabilir. Örnekler:
Bağırsak Yaralanması:
Belirti: Anüsten kanama.
Neden: Sindirim sistemi travmaları veya bağırsak yırtılmaları.
Baş Yaralanması:
Belirti: Kulaktan veya burundan kanama.
Neden: Kafa travmaları veya beyin kanamaları.
Akciğer Hasarı:
Belirti: Köpüklü, kanlı balgam.
Neden: Göğüs travmaları veya akciğer yırtılmaları.
İdrar Yolu Yaralanması:
Belirti: İdrarda kan (hematüri).
Neden: Böbrek, mesane veya üreter hasarları.
İç Kanamanın Belirtileri
Bazı durumlarda iç kanama dışarıdan anlaşılması zor olabilir. Şu belirtiler gözlemlenebilir:
Hızlı nabız ve düşük tansiyon (şok belirtileri).
Baş dönmesi veya bilinç kaybı.
Karın bölgesinde sertlik veya şişlik.
Nefes almada zorluk.
Dikkat: İç kanama belirtileri fark edildiğinde acilen tıbbi yardım alınmalıdır. Gecikme, organ hasarına veya hayati risklere yol açabilir.
İç kanama şüphesi olanlarda aşağıdaki uygulamalar yapılmalıdır.
Hasta/yaralının bilinci ve ABC si değerlendirilir,
